Slaaptekort of een te lage kwaliteit van je slaap staat direct in verbinding met een lagere vetverbranding, een hogere eetlust en een grotere kans op overgewicht of obesitas. Slaap speelt vanaf je geboorte een zeer belangrijke rol om je lichaam in balans te houden of te krijgen. Tijdens dit hoofdstuk gaan we kijken naar wat voor rol slaaptekort heeft in het balans houden van je lichaamsgewicht en wat voor belangrijke functie het dus heeft tijdens deze fatloss challenge op het gebied van vet verliezen.

Waarom krijgen we een verhoogde eetlust als we te weinig slapen?

Om erachter te komen waardoor we meer eetlust krijgen als we te weinig hebben geslapen en dus meer calorieën tot ons nemen waardoor we eerder in gewicht of vet aankomen zijn er twee hormonen die een cruciale rol spelen het bepalen van je eetlust: ghreline en leptine. Wanneer de hoeveelheid ghreline in je lichaam toeneemt dan neemt gelijkmatig je hongergevoel toe tot je uiteindelijk enorm veel trek hebt. Leptine is eigenlijk de tegenhanger, want als je veel leptine in je bloed hebt dan heb je in feiten geen honger en geen zin in eten.

Leptine is afgeleid van het griekse woord leptos, dat betekent slank en ghreline komt juist voort uit het porto-indo-europese woord voor groei.

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan waaronder een onderzoek waarbij mensen 5 uur of gemiddeld 8 uur sliepen. Uit het onderzoek bleek dat bij twee tot drie uur verschil in slaap het ghreline gehalte wat zorgt voor meer hongergevoel steeg met 12% en het leptine gehalte wat juist zorgt voor verzadiging daalde met gemiddeld 15%. Deze studie laat duidelijk zien wat er gebeurd met je eetlust en dus de hormonen leptine en ghreline. In een andere studie van Van Cauter en haar team laat in de volgende grafiek zien wat slaap met leptine, cortisol(stresshormoon), Ghreline en je bloedsuiker spiegel doet.

De volgende vraag is alleen consumeer je meer calorieën wanneer je slaaptekort hebt?

Het mooie is dat van Cauter en haar team een volgend onderzoek heeft gedaan om in kaart te brengen hoeveel calorieën je meer consumeert wanneer je te weinig slaapt. De deelnemers van dit experiment werden aan twee verschillende situaties blootgesteld, waarbij de ene groep vier nachten vierenhalf uur sliep en de andere groep achtenhalf uur. Tijdens beide periodes kregen de deelnemers ongeveer dezelfde hoeveelheid lichaamsbeweging en mochten ze eten wat ze wilden. De onderzoekers hielden nauwkeurig de geconsumeerde calorieën bij. De groep die vierenhalf uur sliep voor vier nachten consumeerde in deze 4 dagen 1000 calorieën meer dan de andere groep. een dergelijk verschil is zichtbaar bij mensen die vijf of zes uur per nacht slapen.

Tel dit nu eens op over een geheel jaar minus de weken dat je op vakantie gaat waarbij je een overvloed aan slaap krijgt als je niet op een feest locatie eindigt als sunny beach of lorret da mar en dan kom je uit op meer dan 70.000 calorieën. Als we de calorieën terug rekenen naar kilo’s in gewicht dat we aankomen, dan komt dit neer op zo’n 5-7 kilo per jaar uit. Dit is één van de belangrijke redenen waarom slaap een hoge prioriteit krijgt binnen de fatloss challenge.

Waarom eet je vaker ongezonde dingen als je slecht hebt geslapen?

Naast dat je dus meer eet wanneer je slecht hebt geslapen of slaaptekort hebt is er ook een duidelijke link naar dat we ook nog eens ongezonder eten na een nacht slecht slapen. Onderzoek toont aan dat wanneer we te kort slapen dit onze prefrontale cortex direct beïnvloedt. Zo zorgt ongeveer 3 uur slaaptekort al voor inactiviteit van de prefrontale cortex. De functie van dit gedeelte van het brein is dat het ons in staat stelt om verstandige keuzes te maken, maar dan moet dit deel van het brein natuurlijk wel werken. De prefrontale cortex word ook wel de voorkwab genoemd en mijn vader gaf altijd aan tot op de dag van vandaag als ik weer eens vervelend doe, dat me voorkwab nog niet helemaal ontwikkeld is. Dit zei hij vanaf de puberteit aangezien de voorkwab dan nog niet geheel ontwikkeld is pubers daardoor wat impulsiever zijn en minder goed nadenken over de gevolgen van hun daden.

Slaaptekort en obesitas 

Zoals je ziet aan de hand van de voorgaande vragen die we hebben beantwoord met duidelijke onderzoeken is slaap een enorm belangrijke factor om gezond te blijven en geen problemen te krijgen met overgewicht met tot gevolg obesitas. Wanneer je last hebt van obesitas dan ligt je bmi hoger dan 30. Je BMI wilt zeggen je body mass index: hoe zwaar je bent ten opzichte van je lengte. Wanneer je veel spiermassa hebt dan kan de tabel geen goede accuratie geven, maar je zal dan nog steeds niet snel boven de 30 komen tenzij je aan pro bodybuild wedstrijden mee doet en wellicht steroïden gebruikt.

Ik heb een tabel toegevoegd om een indicatie te geven

ondergewicht: BMI < 18,5

Normaal gewicht 18,5 en 24,9

Ondergewicht BMI < 18,5
Normaal gewicht BMI tussen de 18,5 en 24,9
Overgewicht BMI tussen de 25 en 29,9
Obesitas BMI ≥ 30
Matige obesitas – niveau 1 BMI tussen de 30 en 34,9
Ernstige obesitas – niveau 2 BMI tussen de 35 en 39,9
Morbide obesitas – niveau 3 BMI ≥ 40